Badanie NINTOC- TU
Projekty finansowane ze środków Agencji Badań Medycznych
Tytuł projektu: „Wieloośrodkowe badanie kliniczne oceniające bezpieczeństwo i skuteczność leczenia skojarzonego nintedanibu z tocilizumabem w porównaniu ze standardowym leczeniem u chorych z twardziną układową i śródmiąższową chorobą płuc. Analiza z podejściem teranostycznym i oceną aktywności cytokin, markerów zapalenia i włóknienia płuc z wykorzystaniem tomografii komputerowej, pozytonowej tomografii emisyjnej, oraz badania metabolomu i transkryptomu u wybranych chorych. Badanie NINTOC- TU”
Kierownik projektu: dr n. med. Maria Maślińska
Nr Umowy: 2022/ABM/01/00004-00
Kwota dofinansowania: 18 637 156,76 zł
Okres realizacji: 1.08.2022-31.07.2028
Cel projektu:
Głównym celem badania jest ocena przydatności klinicznej farmakoterapii łączonej nintedanibem i tocilizumabem w leczeniu twardziny układowej z zajęciem płuc (TU-ILD). Celem projektu jest kompleksowe podejście do chorego z TU-ILD. Skuteczność i bezpieczeństwo takiego podejścia terapeutycznego będzie porównywana z leczeniem standardowym. Interwencja terapeutyczna zostanie połączona z szeroką diagnostyką laboratoryjną, obrazową oraz metodami OMICS. Biorąc pod uwagę znaczną różnorodność kliniczną występującą w populacji chorych z TU, nasze badania mają na celu wykorzystanie różnych metod diagnostycznych celem optymalnego doboru terapii i oceny odpowiedzi na leczenie. Jednym z celów projektu jest zdobycie wiedzy o skuteczności badań obrazowych ukierunkowanych na poszukiwanie procesu zapalnego, poprzez wykorzystanie klasycznego badania tomografii komputerowej (TK) i innowacyjnego w tym wskazaniu badania pozytonowej tomografii emisyjnej ([18F]FDG PET/CT).
Nintedanib to organiczny związek chemiczny, inhibitor kinazy białkowej z grupy inhibitorów kinazy tyrozynowej hamujący włóknienie, który został wprowadzony do leczenia idiopatycznego włóknienia płuc, obecnie TU-ILD oraz niedrobnokomórkowego raka płuca. Tocilizumab jest lekiem biologicznym (przeciwciałem monoklonalnym), który jest inhibitorem receptorów prozapalnej cytokiny Interleukiny-6 (IL-6). Tocilizumab ma szersze zastosowanie w chorobach zapalnych autoimmunologicznych jak zapalenia naczyń czy choroby przebiegające z zapaleniem stawów.
Twardzina układowa jest rzadką, autoimmunologiczną chorobą tkanki łącznej, której cechą charakterystyczną jest aktywacja procesów zapalnych i włóknienia, co powoduje postępujące stwardnienie skóry oraz aktywny proces zapalny w tkance śródmiąższowej płuc (ILD) z rozwijającym się włóknieniem, dochodzi też do uszkodzenia innych narządów wewnętrznych i układów jak układ sercowo-naczyniowy czy nerek. Najczęściej pierwszym objawem jest objaw Raynauda, twardnienie skóry, ból stawów, objawy ogólne takie jak przewlekłe zmęczenie. Twardzina układowa to jedna z najbardziej wyniszczających chorób, a złożoność jej wciąż nie w pełni poznanej patogenezy i niejednorodność objawów utrudnia dobór leczenia. Lepsze zrozumienie TU pozwoli na „zarządzanie” chorobą i wpłynie na sprawniejsza ścieżkę diagnostyczną, klasyfikację chorych z określonym jej profilem i najlepszy dobór terapii. Zwiększenie wiedzy na temat TU pozwoli na lepszy dobór narzędzi do diagnostyki i monitorowania jej przebiegu. Wczesne postawienie rozpoznania i identyfikacja pacjentów zagrożonych ciężkim przebiegiem choroby, którzy odnieśliby korzyść z interwencji terapeutycznej to wyzwanie w leczeniu TU, które chcemy podjąć.
W badanej grupie planowana jest również analiza bronchoskopowa z badaniem biomarkerów włóknienia przy równoczesnym badaniu ich w surowicy pacjentów (VEGF, KL-6, Ang1, Ang2, TGF-β, IFN-γ, SP-D, CCL-2, CCL-18, CA15-3, CXCL-1), co daje możliwość wyodrębnienia optymalnych prognostycznych biomarkerów włóknienia. Badanie ma na celu wyłonienia tzw. grupy wysokiego ryzyka rozwoju i szybszego postępu włóknienia płuc. Podsumowując celem jest poprawa narzędzi diagnostycznych stosowanych w praktyce klinicznej.
Rodzaj badania: prospektywne, otwarte, randomizowane badanie z zaślepionym punktem końcowym u pacjentów chorujących na twardzinę układową z zajęciem płuc (TU-ILD)
Populacja badana: Pacjenci obu płci, w wieku od 18 do 74 roku życia, 86 pacjentów. Badanie będzie dotyczyło osób z udokumentowanym rozpoznaniem twardziny układowej (wg kryteriów klasyfikacyjnych opracowanych przez ekspertów międzynarodowych towarzystw reumatologicznych tj. ACR/EULAR) oraz rozpoznaniem śródmiąższowej choroby płuc (ILD), potwierdzonej w badaniu tomografii komputerowej.
Interwencja: Docelowo zaplanowano włączenie do badania 86 pacjentów z rozpoznaną TU i zajęciem płuc (TU-ILD), zostaną oni przydzieleni losowo do 2 ramion: 1 to terapia łączona nintedanibem z tocilizumabem, 2 ramię – leczenie standardowe mykofenolanem mofetylu lub metotreksatem. Całkowity czas fazy leczenia 48 tygodni, całkowity czas trwania badania to 8 tygodni okresu przesiewowego (screeningu) + 48 tygodni leczenia + 12 tygodni obserwacji (follow up) całość zaplanowanego badania to 68 tygodni.
Bezpieczeństwo badania: w każdej chwili pacjent może wycofać zgodę na prowadzone badanie, w przypadku wystąpienia istotnej sytuacji klinicznej ocenianej jako zdarzenie niepożądane badacz może zastosować dozwolona terapię ratunkową jak i zgodnie z zasadami sztuki lekarskiej wykluczyć pacjenta z badania.
Wyniki: pierwszorzędowym wynikiem będzie spadek natężonej pojemności życiowej płuc (FVC) wyrażonej w mililitrach obliczony po 48 tygodniach leczenia. Dodatkowym celem badania jest: zmodyfikowanie ścieżki diagnostycznej poza stosowanym standardową kliniczną, laboratoryjna i obrazową oceną zajęcia narządowego o badanie PET, badania transkryptomu, genomu i metabolomu oraz analiza markerów włóknienia w tkance płucnej (materiał z bronchoskopii, BAL) oraz z surowicy –TGF-β, VEGF, IFN-γ, KL-6, SP-D, CCL-2, CCL-18, CA15-3, CXCL-1, Ang1, Ang2 – wchodzące w skład panelu immunologicznego w badaniu.
„Projekt finansowany/ współfinansowany przez Agencję Badań Medycznych, Polska, numer Projektu 2022/ABM/01/00004/P/01”.