W dziedzinie rehabilitacji
Rehabilitacja XXI wieku jest obecna niemal we wszystkich dziedzinach medycyny. Dzięki temu, że Polska stała się członkiem Unii Europejskiej , nakłada to na nas obowiązek dostosowania się do zaleceń obowiązujących w innych krajach. Zasady rehabilitacji zostały zawarte w Białej Księdze Medycyny Fizykalnej i Rehabilitacji w Europie (White Book on Physical and Rehabilitation Medicine in Europe). Treści zawarte w tej księdze pokrywają się z modelem Polskiej Szkoły Rehabilitacji przyjętej w 1970 roku przez WHO i zalecanej jako godnej naśladowania. Model ten opierał się na czterech zasadach: powszechności, wczesnym wdrażaniu, kompleksowości i ciągłości procesu rehabilitacji.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) określa rehabilitację jako „użycie wszelkich środków mających na celu zmniejszenie wpływu niepełnosprawności oraz stanów upośledzających i stworzenie warunków, w których osoby z niepełnosprawnością osiągną optymalny poziom integracji społecznej”.
W Polsce, tak jak w całej Europie, wzrasta liczba osób niepełnosprawnych. Jest to związane ze starzeniem się społeczeństwa jak również wydłużeniem przeżycia osób z poważnymi chorobami czy urazami. Następstwem takiej sytuacji jest wzrost liczby osób ze złożonymi problemami funkcjonalnymi. Ponad to podnosi się poziom oczekiwań społeczeństwa co do utrzymania dobrego stanu zdrowia.
Kompleksowa rehabilitacja zmniejsza skutki niepełnosprawności i stwarza osobom z niepełnosprawnością szanse na uczestnictwo w życiu społecznym i zawodowym. Koszty ponoszone na rehabilitację są niższe niż koszty opieki zdrowotnej i społecznej, wynikające z jej braku
Dostęp do rehabilitacji jest podstawowym prawem człowieka zapewnionym przez standardy opublikowane w Karcie Narodów Zjednoczonych ogłoszonej w 1993 roku.
W celu przybliżenia Państwu schematu organizacyjnego rehabilitacji, pragnę wyjaśnić niektóre pojęcia.
Na kompleksową rehabilitację składa się:
- Rehabilitacja społeczna, która zmierza do przywrócenia samodzielności społecznej osobom niepełnosprawnym
- Rehabilitacja zawodowa, która zmierza do przywrócenia zdolności do aktywności zawodowej osobom niepełnosprawnym (zmiana lub dostosowanie stanowiska pracy, lub przekwalifikowanie zawodowe)
- Rehabilitacja medyczna (lecznicza) odbywa się w placówkach służy zdrowia .
W Polsce rehabilitacja medyczna prowadzona jest: w oddziałach stacjonarnych rehabilitacji (ogólnoustrojowej dla dorosłych i dzieci, neurologicznej, pulmonologicznej, kardiologicznej, w oddziałach/ośrodkach dziennych rehabilitacji (ogólnoustrojowej, narządu słuchu i mowy, narządu wzroku, rehabilitacji kardiologicznej, pulmonologicznej, dzieci z zaburzeniami neurorozwojowymi), poradniach rehabilitacji, fizjoterapii ambulatoryjnej oraz rehabilitacja domowa.
Rehabilitacja medyczna powinna być prowadzona przez zespół rehabilitacyjny, tj. grupę osób wykonujących zawody medyczne i niemedyczne, realizujących proces rehabilitacji pod kierunkiem lekarza specjalisty rehabilitacji.
W skład zespołu rehabilitacyjnego wchodzą: lekarz specjalista rehabilitacji medycznej kierujący i odpowiadający za cały proces rehabilitacji, lekarze konsultanci innych specjalności medycznych oraz w zależności od potrzeb: pielęgniarka, fizjoterapeuta, terapeuta zajęciowy/ergo terapeuta, psycholog /psycholog kliniczny/neuropsycholog, logopeda/neurologopedia, osoba dostosowująca/ wykonująca wyroby medyczne indywidualnego stosowania/protetyk/ortotyk/technik ortopeda, technik masażysta, asystent socjalny, pedagog/pedagog specjalny.
Lekarz specjalista rehabilitacji medycznej realizuje badanie kliniczne i funkcjonalne, prowadzi diagnostykę, ustala rozpoznanie, ustala i prowadzi nadzór nad programem rehabilitacji, określa rokowanie oraz ocenia skuteczność rehabilitacji. Ustala również skład zespołu rehabilitacyjnego biorąc pod uwagę zapewnienie skutecznego realizowania indywidualnego programu rehabilitacji. Członkowie zespołu rehabilitacyjnego realizują swoje zadania zgodnie z programem rehabilitacji dla każdego pacjenta w zakresie posiadanych kompetencji.
Zespół przy konsultancie krajowym w dziedzinie rehabilitacji opracował standardy postępowania medycznego w zakresie rehabilitacji leczniczej dla podmiotów wykonujących działalność leczniczą, który w styczniu 2016 r. będzie przedstawiony Panu Ministrowi Zdrowia do akceptacji.
Konieczne jest utworzenie odrębnych standardów w poszczególnych dziedzinach medycyny w oparciu o doświadczenia własne i innych krajów.
Plik do pobrania
Rehabilitacji medyczna – schemat organizacji
Na stanowisku konsultanta krajowego w dziedzinie rehabilitacji medycznej dr hab. n. med. Krystynę Księżopolską-Orłowską zastąpił prof. dr hab. n. med. Marek Jóźwiak z Kliniki Ortopedii i Traumatologii Dziecięcej Ortopedyczno-Rehabilitacyjnego Szpitala Klinicznego im. W. Degi w Poznaniu
Źródło: Ministerstwo Zdrowia